Prostat Kanseri Teşhisinde Likid Biopsi Nedir?

Prostat kanseri dünyada erkeklerde görülen en sık ikinci sıradaki kanserdir. Serumda PSA ölçümü prostat kanserinin erken teşhisinde önemli bir belirteçtir. Ancak her PSA yüksekliği eşittir prostat kanseri değildir. Bu nedenle PSA tek başına kanser teşhisinde spesifik değildir. PSA yüksekliğinin kansere ait olup olmadığını anlamak için günümüzde prostat biopsisi (gerekli durumlarda MRI füzyon biopsi) yapılmaktadır. Bu nedenle sadece PSA tek başına gerçek bir kanser belirteci değildir. Prostat kanserinin erken teşhisinde daha yüksek oranda spesifik bir belirteç halen arayış içindedir.

Bu arayışta Likid Biopsi oldukça olumlu sonuçlarıyla dikkat çekicidir.

Özet tanım: Prostat kanseri gelişiminde sorumlu genetik biyolojik belirteçlerin (mRNA kanser-ilişkili biomarkerlar (HOXC6, KLK3 ve DLX1) iğnesiz, anestezisiz sadece prostat muayenesi sonrası alınan idrar örneğinde bakılmasıdır.

Likid Biopsi Nedir?

mikroRNA (miRNA)’lar küçük kodlama özelliği olmayan RNA iğcikleridir. Bu genetik kodları taşıyan iğcikler hücre içinde salgılanır. İşte bu iğcikler hücrelerden atılan ekzozom denilen keseciklerin içinde de yer almaktadır.

Peki bu hücreden salınan Ekzozom nedir?

Ekzozomlar, hücreden hücreye iletimi sağlayan posta kesecikleridir. Böylece hücreler arasındaki ilişkiyi ve bir bütün şeklinde fonksiyon oluşturmasını sağlar. İşte bu ekzozomların kan ya da kanserli organın ürettiği sıvıdaki yüksek varlığının tespit edilmesi potansiyel bir biyolojik belirteç olabilir düşüncesini çıkartmıştır.

Onkolojide, likid biopsi = Kanser olan hastanın vücut sıvısında ve/veya kanında kanser hücresi (circulating tumor cells – CTCs) yanında kanser hücreden ayrılmış nükleik asid ve ekzozomların araştırılması gelecek nesil erken teşhis yöntemlerinden biri olarak inceleniyor ve günümüzde ilk güvenilir sonuçları ile kullanılıyor.

Prostat kanserinde, prostat muayenesi sonrasında alınan ilk idrar örneğinde, muayene etkisi ile idrar kanalına dökülen kanser hücreleri ve kanser hücrelerinin içindeki kodlayıcı gen sarmalının incelenmesi, prostat için uygulanan Likid Biopsi anlamına gelmektedir.

Günümüzde kullanılan Likid Biopsi değerlendirmesinde DLX1 (progresyon geni), HOXC6 (hücre çoğaltma geni) ve KLK3 (referans gen) biolojik belirteçlerine SelecMDx markasıyla prostat muayenesi sonrasındaki idrar örneğinde bakılmaktadır.

Prostat Kanseri risk sınıflamasında kullanılan Gleason Skor değerine göre değerlendirildiğinde,
Gleason Skor 7 ve üzerinde olan prostat kanserin olmadığını %98
Gleason Skor 8 ve üzeri olan prostat kanserinin olmadığını ise %99.6 ihtimalle gösterebilmektedir.

Yani başka bir anlatımla

İdrarda değerlendirilen Likid Biopsi ile hastada Gleason Skor 7 ve üzerinde kanser yoktur dediğinde, %98 doğruluk payı ile bu hastada Gleason Skor 7 ve üzerinde prostat kanseri yoktur.

Günümüzde Gleason Skor 6 prostat kanseri olgularını düşük riskli hastalık olarak değerlendirdiğimiz düşünüldüğünde, klinik pratik açısından gerçekten de klinik riskli hastalığın olmadığını, bu yüksek doğruluk oranı ile gösterilmesi bizi gereksiz prostat biyopsisinden uzaklaştırabilmektedir.

Multiparameterik prostat MRI ve MRI füzyon biopsinin hem doğruluk hem de maliyet analizi değerlendirildiğinde, riskli hastalığın bu denli yüksek oranda olmadığının gösteriliyor olması önemli bir maliyet ve girişimsel işlemin komplikasyonlarından (biopsiye bağlı sepsis gibi) hastanın uzaklaşmasını sağlayabilir.

Özellikle daha önceden geçirilmiş bir prostat biopsisi var ve bu biopside kanser teşhis edilmemiş ancak takiplerde PSA değeri halen yükseliyor olan bir hastada, multiparametrik prostat MRI değerlendirmesi gibi değerlendiren radyologun deneyimine bağlı olarak farklı yorumlanabilen bir incelemeden ise, daha az maliyetli ve prostat muayenesi sonrasında idrar örneğinde bakılan Likid Biopsi ilk planda daha mantıklı bir seçenek olarak düşünülebilir.