Mesane kanseri (idrar kesesi), mesanenin duvarını yapan dokularda kaynaklanan kötü huylu tümör (kanser) hücrelerinin oluşumudur.
Mesane (diğer adıyla idrar torbası, idrar kesesi), karının alt bölümünde yer alan ve içine idrarın biriktiği küresel bir organdır. Duvar yapısında düzensiz ve iç içe geçmiş elastik kas liflerinden oluşan mesane küçük bir balonu andırmakta olup, bu kas demetlerinin sayesinde idrarla doldukça genişler, idrarı boşalttığında ise ufalır. Böbreklerin, kanı temizleyerek vücuttan atılmak üzere yaptığı idrar, böbreklerden üreter adı verilen ince bir kanal yardımıyla mesaneye taşınır. İdrar mesaneden vücut dışına atılıncaya kadar depo edilir. Belirli bir miktara ulaşınca, insanda yaptığı “idrar yapma hissi” ile birlikte idrar mesaneden üretra adı verilen bir kanal vasıtasıyla dışarıya istemli bir şekilde atılır. (Altı çizili organlar Şekil-1’de görülmektedir)
Mesane kanseri tanısı alan olgulardaki istatistiksel verilerine göz atacak olursak,
A.B.D.’de NCI (Ulusal Kanser Enstitüsü) tarafından 2022 itibariyle yeni mesane kanseri teşhisi gerçekleşecek vaka sayısı 81.180 (bu sayı 2013 yılında 72.540 kişi idi) olarak düşünülmektedir. Bu sayısı A.B.D. de teşhis edilen kanserlerin %4.2’sini oluşturmaktadır.
2022 yılında mesane kanseri nedeniyle 17.100 hastanın yaşamını kaybedeceği düşünülmektedir (Bu sayısı 2013 yılında 15.210 kişi idi.)
Günümüzdeki verilere göre 2012-2018 yılları arasında mesane kanseri tanısı almış ve tedavi edilmiş (ya da edilmekte olan) hastalarda 5 yıllık göreceli (rölatif) yaşam olasılığı %77.1’dir.
Mesane kanseri prevalansı ise, 2019 yılı baz alındığında A.B.D.’de toplam 712.644 insan mesane kanseri tanısı ile hayatına devam etmektedir.
Teşhis sırasında vakaların %51’i yüzeysel mesane kanseri şeklindedir. %34’ü organa sınırlı (yani kas tabakasına sirayet etmiş ancak mesane dışına taşmamıştır. %7 vakası teşhis sırasında lenf bezlerinde de hastalık yayılımı varken, %5 hasta uzak yayılım (metastaz) ile teşhis edilmektedir.
5 yıllık yaşam olasılığı insitu kanserlerde %96 iken, lokalize kanserlerde %69.6, bölgesel hastalıkta %39, uzak metastaz olgularında ise maalesef %7.7’dir.
Mesane kanseri, mesanenin iç yüzeyini döşeyen hücrelerden kaynaklanmaktadır. Mesanede başlıca 3 kanser (kötü huylu malin tümör) tipi gelişebilir.
Değişici epitel hücreli karsinom (Üroepiteliyal karsinom): Bu kanser tipinde, kanser mesanenin iç yüzeyini döşeyen ve epitel hücresi denilen hücrelerden kaynaklanır. En sık görülen mesane kanseri tipidir. Mesane kanserlerinin %90 dan fazlası bu tip tümörlerdir. Mesane tek ve papiller şekilde olabileceği gibi mesanede yaygın ve saha solid karakterli de olabilir (Şekil-2).
Mesane kanseri türleri hakkında daha fazla bilgi için tıklayın
Skuamöz hücreli karsinom (Yassı epitel hücreli karsinom): Kanser, mesanenin uzun süre ile infeksiyon ve irritasyon ile karşı karşıya kalmasından sonra mesanede gelişen yassı epitel hücrelerinden (skuamöz hücrelerden) kaynaklanmaktadır. Mesane kanserlerinin yaklaşık %6-8’i bu tip kanserden oluşmaktadır.
Adenokarsinom: Bu kanser tipi, mesanedeki glandüler (sekretuar, salgı yapan) hücrelerinden kaynaklanmaktadır. Bu, salgı yapan glandüler hücreler, mesane duvarı döşer ve mukus yapımını sağlar. Mesane kanserlerinin yaklaşık %2’si bu tip kanserlerdir.
Mesanede en sık görülen değişici epitel hücreli (üroepiteliyal) karsinomda, kanser mesanenin iç yüzeyini döşeyen epitel hücrelerinden kaynaklanır. Eğer mesanedeki kanser mesanenin iç yüzeyini örten hücrelerde sınırlı kalmış ve derindeki kas demetlerine ilerlememiş ise, buna yüzeyel mesane kanseri denilmektedir.
Kanserin ilerlemesi genellikle bu epitel hücrelerinin altındaki kas tabakasına sirayet etmesi ile olmaktadır. Bu kas demetlerine sirayet eden kanser yapısı artık bu aşamadan sonra mesanenin dış çeperine ulaşır ve mesane etrafındaki yağ dokusuna yayılır. Buna artık invaziv mesane kanseri denilmektedir. Bunu lenf (akkan) yoluyla lenf bezlerine ve buradan da vücudun diğer kısımlarına kanserin yayılması izler.
Mesane kanserinin gelişiminde en önemli risk faktörleri sigara içmek, cinsiyet ve diettir.
Herhangi bir hastalığın gelişim olasılığını artıran nedenlere risk faktörü adı verilir.
Mesane kanserinin gelişim olasılığını arttıran risk faktörleri sırasıyla aşağıda belirtilmiştir:
Mesane kanserinde en sık karşımıza çıkan ilk belirti idrarın kanlı gelmesi ya da ağrılı idrar yapılmasıdır. Bu ve aşağıda belirtilen diğer belirtilerin nedeni mesane kanseri varlığı olabilir. Bu belirtileri diğer bazı hastalıklar da yapabilir. Bu nedenle bu tip belirtilerle karşılaşıldığında bir hekim ile görüşülmesi gerekir.
Mesane kanserinin tanısında kullanılabilecek tanısal yöntemler
Mesane kanserinin belirtileri hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
İdrar analizi (tam idrar tahlili)
İdrarın sitolojik değerlendirilmesi:Alınan idrar örneğinin mikroskop altında değerlendirilerek, anormal hücrelerin varlığının araştırılmasıdır.
İntravenöz pyelografi (İVP):
Damardan verilen ve böbreklerden atılan kontrast maddenin, böbrekteki idrar toplayıcı sistemini, üreter denilen idrar kanalını ve mesaneyi doldurarak değerlendirilmesidir.
Bilgisayarlı tomografi (BT): Damardan verilen kontrast maddeden önce ve sonrasında böbrek ve mesanenin kanser varlığı açısından detaylı değerlendirilmesi yanında ve etraf dokulara kanserin sirayet edip etmediğinin anlaşılması konusunda fikir verir (Şekil-4). Diğer yandan son dönemde hastalarımızın kanser açısından evrelendirmesinde PET-CT de kullanılmaktadır.
Kırmızı ok: Mesane tümörü
Mesane tümörünün bilgisayarlı tomografisi
Manyetik Görüntüleme: MRI görüntüleme yöntemlerinde mesane kanseri tanısında BT düşünüldüğünde ek bir avantaj söz konusu değildir. Ancak MRI görüntüleme tekniğinde yeni geliştirilen demir-oksid bağlamlı ve difüzyon MRI ile mesane kanserinin evrelemesinde özellikle lenf bezlerine yayılım var mı detaylı şekilde araştırılabilmektedir. (Şekil-6 ve Şekil-7)
Şekil-7: Mesane tümöründe lenf bezlerine yayılımı gösterebilen Diffüzyon-MRI incelemesinde “kırmızı oklar”la işaretlenen iliak atardamar ve toplardamar bölgelerdeki lenf bezlerinde aktivite tutulumu mesane kanser hücrelerinin lenf bezlerine sirayet etmiş olduğunu gösterebilmektedir.
Sistoskopi (Şekil-8): Işık ve optik sistemi olan bir uzun ince teleskop yardımıyla idrar kanalından girerek, idrar kanalını ve mesane içini direkt görerek değerlendirme işlemidir (Şekil-4). Kadınlarda bu işlem hiçbir anesteziyi gerektirmez iken, erkeklerde idrar kanalının içine verilen bir anestezik ile lokal (mevzi) anestezi altında rahatlıkla sistoskopi yapılır. Bu işlem sırasında tümör şüpheli olan alanlardan ufak biopsi alıma gereçleriyle de biopsi örneği alınabilmektedir. Bu biopsi örneklerinin patolojik olarak değerlendirilmesi kesin tanı koydurucudur. Ancak sistoskopik görüntüde de mesane tümörü hakkında değerli bilgi edinilir (Şekil-8) ve (Şekil-9)
Yukarıda da sözü edildiği gibi kanser yüzeysel mi yoksa invaziv mi? Olması en önemli prognostik faktördür. Erken tanısı konulmuş mesane kanserlerinde uygun tedavi ile kür şansı çok yüksektir.
Kanserin mesanenin katmanlarına (mukoza ve kas katmanları) ya da vücudun diğer bölümlerine yayılma durumunun araştırılmasına “kanserin evrelemesi” denilmektedir. BU evreleme sonrasında hastalığın evresi hakkında bilgi edinilir. Kanser hastalığında evrenin bilinmesi, bundan sonraki tedavilerin planlanmasında önem taşımaktadır. Aşağıdaki tanı yöntemleri mesane kanserinin evrelendirmesinde kullanılır. Mesane kanseri evreleri hakkında ayrıntılı bilgi için TIKLAYINIZ
Mesanenin tamamen çıkarılmasına Radikal Sistektomi denir ve tüm mesane ve yakındaki doku ve organlar cerrahi yöntem ile çıkarılır. Erkeklerde prostat, seminal veziküller, vas deferensin bir kısmı ve üretra da çıkarılabilir. Kadınlarda rahim, fallop tüpleri, yumurtalıklar ve vajinanın bir kısmı alınabilir. Ayrıca her ikisi için de pelvisteki lenf düğümleri çıkarılır. Bu genellikle kapsamlı bir şekilde yapılır, yani pelvisteki tüm lenf düğümleri ve hatta pelvisin hemen dışındaki bazıları alınır. Radikal sistektomi hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız.
Hızlı Randevu
Hızlı Randevu
Hastalığınız ile ilgili detaylı bilgi almak için lütfen randevu alınız.
Mesane Kanseri ile ilgili bu konulara da bakabilirsiniz.
Mesane Kanseri Olanların Yorumları
Hızlı Randevu
Ürolojide prostat, mesane, böbrek ve testis kanserlerinin robotik & laparoskopik cerrahi ile tedavisi
Prof. Dr. Tibet Erdoğru – Üroloji & Robotik Cerrahi | KVKK | Çerez Politikası