Testis Nedir? (Erbezi Nedir?)

Testis erkeklerde üremede sisteminin en temel üretici organıdır. İki tane oval şeklinde olan bu organlar penis ve kasıkların altındaki testis torbası denilen torba içinde bulunur. Testislerin içinde bulunduğu bu deri torbasına tıbbi dilde skrotum denilmektedir.

Testislerin ortalama boyutları 4x3x2 cm ebatlarındadır. Türkiye’de yapılmış olan bir araştırmada, 20-21 yaş arasındaki 2599 sağlıklı askerde yapılan ölçümlerde ortalama sağ testis hacmi 21.7 ml, sol testis hacmi 21.5 ml olarak tespit edilmiştir. Ancak normal fonksiyon gören bir çok testis boyutu ve hacmi daha ufak da olabilmektedir.

Doğumda testis yaklaşık 1 cm3 hacmindedir ve yaklaşık 8 yaşına kadar bu hacimde stabil kalır. Ergenlik dönemine girilmesiyle oluşan hormonal uyarılarla testis büyümeye başlar. Beraberinde ikincil seks karakterleri gelişir ve genital diğer organlarda büyümeye başlar.

Skrotum içindeki testisler spermatik kordon denilen bir kordon ile karın içindeki yapılarla temas içindedir. Spermatik kordon içinde tesis içinde üretilen olgun sperm hücrelerini taşıyan vas deferens (duktus deferens), testisin arteri (atar damarı) ve ağ şeklindeki testisin toplar damarları (pleksus pampiniformis) bulunur.

Spermlerin üretildiği seminifer tüpçük kompartmanları ve bu tüpçüklerin devamı olan efferent kanalcıklar ile epididim denilen organ başına bağlanır. Epididim testisin arkasında ele gelen 2-3 cm uzunluğunda bir yapıdır. Seminifer tüpçüklerin arasında kalan bölgelerde yer alan hücrelerde ise (Leyding hücreleri) Testosteron adı verilen erkeklik hormonu üretilir.

Testis oval şekilde bir organ olup, lobül denilen kompartmanlardan oluşur. Lobülleri spermlerin üretildiği seminifer tüpçükler ve onları saran bağ dokusu oluşturur. Lobüller septa denilen ince duvarcıklarla birbirinden ayrılır.

Seminifer tübüller, birbiri üzerine kıvrım şeklinde kıvrılmış olan tüpçüklerdir. Bu tüpçükler neredeyse testisin tamamına yakın bölümünü oluşturmaktadır. Seminifer tüpçükler içindeki hücreler spermatogenez denilen olgun sperm hücresinin yapılmasını ve testisi çıkışındaki ana kanalcığa taşınmasını sağlar.

Seminifer tüplerinin için epitel denilen bir hücre katmanı ile örtülüdür. Bu katmanın ana hücresi Sertoli hücresi denilen hücrelerdir. Sertoli hücreleri sperm oluşumunda ve olgunlaşmasındaki önemli faktörleri üretirler. Sertoli hücreleri arasındaki oyuklarda spermatogenezdeki sperm hücreleri adım adım olgunlaşır ve olgun kuyruklu spermatozoa hücresi meydana gelir.

Tübüllerin arasındaki bağ dokusu içinde yer alan hücrelere ise leydi hücreleri denilmektedir. Leydig hücreleri Testosteron denilen erkeklik hormonunu üretirler.

Rete Testis:

Seminifer tüpçüklerde yapılan spermler testisin arkasında yer alan epididim bölümüne rede testis kanalcıkları ile iletilir. Rede testis içinde üretilmiş olan olgun sperm hücreleri ile

Sertoli hücrelerinin oluşturduğu salgılar karıştırılır. Epididime geçmeden önce olgun sperm hücreleri hareketli değildir. Rete testis içindeki mikro tüycükler, seminifer tübülde üretilerek kendisine gelen hareketsiz spermleri bu tüycükler üzerinden (elden elde gibi) efferent kanalcığa geçirir.

Efferent kanalcıklar:

Rete testis ile epididim arasındaki bağlantıyı sağlayan kanalcıklardır. Spermlerde epididim içinde olgunlaşıncaya ve boşaltıma uygun hale gelinceye kadar depolanır, bekletilir. Efferent kanalcıklar içinde de kıla benzer cilia denilen tüycükler vardır ve spermleri epididime iletirler. Bu iletimi kolaylaştırmak için, efferent kanalcıklardan spermlerin çevresinde olan sıvılar geri emilir. Ve sonrasında sperm hücreleri epididim kanalı içine iletilir.

Testis dokusu 3 kılıf ile sarılır.

Bunlar

tunica vasculosa
tunica albuginea
tunica vaginalis

adını alır.

Tunica vasculosa içimde testisi besleyen damar yapılarını içerek ve testisi saran ile kılıftır.

İkinci katman kılıf ise tunica albuginea adını alır. Kalın ve sert bir kılıftır testisin asıl bütünlüğünü sağlayan ana kılıftır.

Tunica vaginalis, testisi saran en dış kılıf olup iki katmandır ve arasında bir sıvı vardır. testisin testis torbası içinde rahat hareket etmesini sağlar.