İyi Huylu Prostat Büyümesi ve Prostat Kanseri Aynı Hastalık Değildir

Bir organda temelde iki tip tümör gelişir. İyi huylu (ki buna genelde “adenom” diyoruz) ve Kötü huylu yani “kanser”. İçi sıvı dolu kistik oluşumlar daha farklı yapıdadır.

Prostat içinde iki türlü büyüme söz konusu olabilir. Ve bu ikisi tamamen birbirinden farklı iki gelişimdir.

İyi huylu prostat büyümesi (Benign Prostat Hipertrofisi kısaca PBH deriz)
Kötü huylu prostat kanseri (Prostat Adenokarsinomu deriz)

Prostat bezinin anatomi bölümünü inceleyecek olursanız, orada prostatın içindeki salgı bezlerinin bir ağaç gibi olan yapısını görebilirsiniz. Bu bahsedilen iki hastalık da, prostat bezindeki salgı bezlerinin içini döşeyen epitel hücrelerinden kaynaklanmaktadır.

İyi huylu prostat büyümesi (BPH) sırasında, bu epitel salgı hücrelerinin kendilerini yenilediği belirli bir oranda ve dengede gerçekleşen bölünerek çoğalma (mitoz) ve ölme sıralamasını (apoptoz) döngüsü bozulur.

Epitel hücresinin biyolojik ve genetik yapısı bozulmadan (yani kaynaklandığı hücre yapısına benzer şekilde) hücreler çoğalmaya ve vakti gelince ölmemeye başlar. Artan hücre sayısı nedeniyle burada büyüyen bir kitle halini alır.

Yani kanserde olduğu gibi kaynaklandığı hücrelerden farklılaşmadığı ve genetik yapısı bozulmadığı için kendisine yeni alanlar açmak için çevresindeki duvarları yıkmaz sadece büyür ve organda sınırlı bir kitle olarak kalır.

Prostat Kanseri sırasında ise, hücrenin tamir mekanizmalarında bozulma ve buna epitel hücrelerinde genetik farklılaşma olur. Tamir mekanizması bozulan ve genetik yapısı nedeniyle şekli fonksiyonu farklılaşan ve bozulan hücreler çoğlamaya ve programlanmış ölüm mekanizmasından (apoptoz) kurtularak ölmemeye başlar.

Burada en önemli nokta genetik yapısı ve saldırganlığı farklı olan kanser hücreleri çok fazla yerinde çoğalıp kitle haline gelmeden de, çevresindeki bariyerleri (bakınız prostat anatomisi bazal membran) yıkarak kana ve lenf bezlerine karışabilir ve vücuda yayılabilir. Bu şekilde prostatın sadece içinde değil, kapsülünün dışında ve vücudun başka yerlerinde yayılma özelliği BPH’da yoktur.

BPH, sadece prostat içinde kitle oluşturuduğundan, prostatın içinden geçen idrar kanalına (üretra) dışarıdan baskı yaparak idrar akımını azaltır. Ve kişide işeme ile ilgili şikayetlere yol açar.

Halbuki, Prostat Kanseri’nde kanser hücreleri prostat içinde, idrar kanalına baskı yaparak tıkayacak bir kitle büyüklüğüne gelmeden, hücre yapılarını yıkarak, vücuda yayılmaya başlar. Bu nedenle prostat kanseri’nin erken teşhisinde bir şikayet oluşmasını beklememek gerekir ve şikayeti olmasa bile yıllık kontrollere gelmesi önerilir.

İyi huylu prostat büyümesinden, prostat kanseri gelişmez.