Yapay Mesane sonrasında görülebilecek metabolik bozukluk olabilir mi?

Özellikle kasa sirayet etmiş mesane kanseri tedavisinde radikal sistektomi adı verilen ameliyat ile idrar kesesinin çıkartılması ve yerine ince barsaktan yapay mesane yapılması standart tedavilerin başında gelmektedir. İdrar yolunun ince barsak aracılığıyla karın duvarına ağızlaştırılması (ileal loop) yerine ince barsaktan yapay mesane yapılarak üretra kanalına bağlanması, son 15 yıllık süreçte yavaş bir dönüşüm ile sağlanmıştır.

Kansere bağlı mesanenin çıkartılması ve yerine ince barsaktan yapay mesane yapılması sonrasında en önemli takip önlemleri:

Kanser kontrolü ve nüksü
Fonksiyonel sonuçlar (idrar tutma ve cinsel fonksiyon)
Metabolik takip

olmak üzere 3 temel noktaya odaklanmaktadır.

Bu yazıda 50-60 cm lik bir bölümden alınan ince barsak bölümünden yapılan yapay mesane içinde depolanan idrarın, depolanma süresince metabolik bir sorun teşkil edip etmeyeceği bilgilerinize sunulmaktadır.

İdrarı depolayan ve adına üriner diversiyon denilen bağırsağın bir bölümünden yapılabilen (mide, jejunum, ileum, sigmoid kolon bölümleri gibi) depo sistemlerinde ortalama %12 olguda yine ortalama 1.9 yıl içinde (0.1 ile 25.9 yıl arasında değişebilir) metabolik sorun ile karşılaşılabilmektedir.

İnce barsaktan kalsiyum, yağ asitleri, A, D, E ve K vitamini emilimlerinin azalmasına bağlı oalrak hipermetabolik asidoz denilen bir metabolik bozukluk gelişebilir. Bu ihtimal %10 civarındadır.

Hiperkloremik metabolik asidoz en sıklıkla sigmoid adı verilen kalın abrsak segmetinden hazırlanan idrar depolama sistemlerinde gelişir.

Böbrekten fosfat kaybına bağlı gelişen serum fosfat düşüklüğü nedeniyle kemik yapımındaki kollajen sentezi azalır ve kemik yıkımına yol açan erime olabilir. Ancak bu tip kemik yapısındaki sorunlar 20-30 yıllık takiplerde daha çok karşımıza çıkmaktadır.

İleum segmetinin uzunluğuna bağlı safra tuzlarının emilimi azalabilir.

Terminal ileum denilen bölge alınacak olursa (ki robotik veya açık cerrahi pratiğimizde kesinlikte korunmaktadır) 4-5 yıl içinde B12 vitamin yetersizliği meydana gelebilmektedir. Ortalama olarak 9 yıl içinde %3 hastada bu sorun yaşanabilmektedir. Bunu önlemek için yıllık B12 vitaminine bakılmalı, yetersizlik varsa hastaya B12 vitamin takviyesi yapılmalıdır.

Robotik cerrahi ile gerçekleştirilen yapay mesane de yukarıda anlatılan tüm riskler nedeniyle ileum bölümünden yapay mesane yapılmaktadır. İleum boyutu ve terminal ileum korunmasına kesinlikle dikkat edilmektedir.